معمولا ثروت حضرت خدیجه سلامالله علیها از یک سو تبدیل به دستاویزی برای برخی از فمنیستها شده تا با کجفهمی از آن برای بحث استقلال مالی زن بر مبنای درکی اومانیستی بهرهبرداری کنند. از سوی دیگر تبدیل به ابزاری شده در دستان افرادی چون حجاب استایلها و بلاگرها تا با مبانی لیبرال سرمایهداری، زندگی لاکچری، بلاگری و شوآفهای مجازیشان را توجیه اسلامی کنند. اما یک نکتهی بسیار مهمی که به ما در فهم صحیح از فعالیتهای اقتصادی حضرت خدیجه سلامالله علیها کمک میکند توجه به دو اصلی است که در زیارتنامهی ایشان در همین رابطه ذکر شده است. بر این اساس هر ثروتی که یکی از این دو ویژگی را دارا نباشد قطعا یک ثروت سکولار و غیردینی است و فرد دارای چنین ثروتی هیچ نسبتی با حضرت خدیجه(س) نخواهد داشت.
در یکی از فرازهای این زیارت میخوانیم: «َالسَّلامُ عَلَیْک یا مَنْ أَنْفَقَتْ مالَها فِی نُصْرَةِ سَیِّدِ الاْنْبِیاءِ وَ نَصَرَتْهُ مَااسْتَطاعَتْ..سلام بر تو ای آن که دارائیش را در راه یاری سرور انبیا هزینه کرد و تا جایی که توانایی داشت او را یاری کرد.» در این فراز صحبت از تولی است که یکی از فروع بسیار مهم دین است. ثروتی دارای ارزش است که در مسیر یاری ولایت و خدمت به گسترش اسلام خرج شود. در آیهی 34 سوره توبه نیز به این همین ویژگی ثروت اشاره شده است: « الذین یکنزون الذهب و الفضه و لاینفقونها فی سبیلالله فبشرهم بعذاب الیم..کسانی که طلا و نقره را انباشته میکنند و در راه خدا انفاق نمیکنند، به عذابی دردناک بشارتشان ده.»
حضرت آقا در تفسیر این فراز از آیه میفرمایند: « آنچه مذموم است این است که پولدار و صاحب مال، فقط خود را ببیند و پول را به نفع شخصی خود به کار اندازد و دیگران را مطرح نداند و پولش را برای عیاشی و خوشگذرانی خود صرف کند. یا مثلا پولی را جمع کند و بعد به صورت خانههای گرانقیمت و آسمانخراش درآورد و سرمایهی بزرگی از تجارت درست کند و خود تصرف و استفاده کند….اسلام میگوید وقتی شکم را پر کردی حق نداری جیب را هم پر کنی و برای فردا ذخیره کنی..مال، مال خداست» ثروت باید مانند خون در اجتماع جریان پیدا کند و در مسیر تولید و افزایش قدرت اسلام در برابر کفار به کار گرفته شود«و اعدوا لهم ماستطعتم من قوه»
در مورد ویژگی بعدی مال حضرت خدیجه (س) چنین ذکر شده: «وَدافَعَتْ عَنْهُ الاْعْداءَ.. و دشمنان را از او دور ساخت» این فراز اصلی دیگر و بسیار مهم از فروع دین را بیان میکند؛ یعنی تبری یا برائت. به عبارتی ثروت نیز باید با دشمن مرزبندی داشته باشد. اگر ثروت خرج تجملات، مصرفهای بیجا و ترویج مد و در یک کلام قوام بخشیدن به مصرفگرایی و زندگیهای لوکس و لاکچری و دهان پرکن شود چنین ثروتی اصل برائت را رعایت نکرده است. چراکه تداوم حیات نظام سرمایهداری دامن زدن به مصرف و خلق نیازهای کاذب است که موجب میشود سرمایههای کشور اسلامی خرج واردات بیرویه و کند شدن چرخ تولید شود. به تعبیر حضرت آقا همان طوری که اسلام در رابطه با چگونگی کسب مال نظر دارد، در مورد نحوهی خرج کردن آن هم دارای نظر است.
بنابراین بلاگری در شرایطی که کشور با یک جنگ اقتصادی تمام عیار روبرو است، خیلی نسبتی با کسب و خرج مال در اسلام ندارد؛ چراکه از یک سو به مصرف به عنوان یکی از ارکان اقتصادی غرب دامن می زند و از سوی دیگر جامعه را از تعالی معنوی که با قناعت و پرهیز از دنیا و مصرف کمتر ملازمه دارد؛ دور میکند. بلاگرهایی که تمام صفحاتشان لبریز از انواع و اقسام لوازم گرانقیمت است که با تحریک هوس تنوع طلبانه بشر امروز او را مجاب به خرید کالایی میکنند که اصلا نیازی به آن ندارد. در حالیکه بر اساس روایات انسان مؤمن کم خرج و پرتلاش است. مراقب باشیم با ابزار دین راهمان را از دین جدا نکنند.
آخرین نظرات