اندر خم یک کوچه

فیلم «پیر پسر» فیلمی که پس از اکران واکنش منتقدان را برانگیخته و برخی این فیلم را مصداق تمام یک فیلم چرک و غیر قابل دفاع دانسته‌اند. از جمله منتقدان این فیلم سه ساعته آقای حسین دهباشی است که کلیت فیلم را اینگونه روایت کرده است: «پیرمردی قلچماق و بیمار جنسی (حسن پورشیرازی) که قبلا دو همسرش را به قتل رسانده و در حیاط خانه خاک کرده پس از رقابت بر سر تصاحب زنی بولهوس (لیلا حاتمی) با پسرانش، او را هم دزدیده و به قتل رسانده و به جسدش تجاوز می‌کند؛ سپس در درگیری با فرزندانش، اولی که بی‌غیرت و حرام‌زاده (محمد ولی زادگان) است را پس از شکنجه بر روی دهانش نشسته و با بالش خفه می‌کند. دومی را که کتاب خوان و روشنفکر ولی احمق و افسرده (حامد بهداد) است را با کارد آشپزخانه شرحه شرحه می‌نماید و در نهایت خودش هم با همان دریده می‌شود. فیلم پر است از الفاظ رکیک، آموزش تریاک‌کشی، لذت عرق خوری ….. تمام زنان قصه‌ی آن خیانتکار یا فاحشه‌اند.»

حالا و با این تصویری که کارگردانی چون دهباشی از فیلم ارائه کرده، خانم مهاجرانی در دفاع از چنین فیلمی توئیت زده و نوشته: «دیشب در سینما سروش، فیلم پیرپسر را دیدم. روایتی جسورانه از زخمی که اگر نبینیمش، درمان نمی‌شود. هنر قرار نیست همیشه دل‌نشین باشد؛ گاهی فقط قرار است ما را وادار به فکر کند. فضای فرهنگی باید مجال گفت‌وگو بدهد، نه حذف.» خانم مهاجرانی شاید هنر قرار نیست دل‌نشین باشد اما قرار هم نیست لجنِ ته‌نشین باشد. شما چگونه از یک فیلم به غایت چرک دفاع می‌کنید که پدر را که باید مظهر خالقیت، رازقیت، متانت و قدرت نزد فرزندان باشد اینگونه بر جایگاه شیطان نشانده و قمه به دستش داده و زن‌باره به تصویر کشانده است؟ آیا واقعا روایت غالب مردان و پدران ایرانی، چنین هیولای بی‌رحمی است که یک تنه تیشه به ریشه‌ی خانواده می‌زند و بنیان برافکن است؟ آیا حرام‌زادگی زخم مبتلابه جامعه‌ی نجیب ایرانی است که شما دغدغه‌ی گفتگو درباره‌ی آن را دارید؟

 گویا شما ایران را با آمریکا اشتباه گرفته‌اید. چراکه حرام‌زادگی زخم به عفونت نشسته‌ی دهکده‌ی کدخداست که قریب به نیمی از جمعیتش محصول روابط خارج از چارچوب ازدواجند. آنجاست که هر 98 ثانیه به یک زن تجاوز می‌شود و از هر شش زن آمریکایی، یک نفر در طول زندگی خود طعم تجاوز را می‌چشد. آنجاست که 62 درصد زنان توسط همسر رسمی یا غیررسمی یا شریک جنسی‌شان به قتل می‌رسند. آنجاست که زن‌کشی، تجاوز، خشونت و قتل خانگی زخم عمیق نشسته بر پیکره‌ی جامعه است. جامعه‌ای فرو رفته در انقلابی جنسی.

خانم مهاجرانی! این راهی که سازندگان «پیرپسر» برگزیده‌اند، تولیدکنندگان «برادران لیلا» آغازگرش بودند. فیلمی که به عریان‌ترین شکل شخصیت پدر را به لجن کشید و با سیلی لیلا، حرمت پدر را هتک کرد. این عفونت فرهنگی که شما بر آن صحه می‌گذارید، مسیر هدم و نابودی جایگاه پدر در خانواده است. مسیری که حتی رادیکال‌ترین فمنیست‌ها که با نظریه‌ی پدرسالاری نقطه‌ی آغازین مبارزه‌ی خود را کانون خانواده و به ویژه پدر قرار دادند، اینچنین عریان، جرأت به تصویر کشیدن نظریه‌پردازی‌های خود را نداشتند.

خانم مهاجرانی! حتی منتقدین آمریکایی هم فهمیدند که مسیر هالیوودی تخریب جایگاه پدر راه به ترکستان است. زخم ما «مغزهای کوچک زنگ‌زده‌»ای است که بر فرهنگ نجیب ایرانی اسلامی چنگ انداخته‌ و نفس فرهنگ را تنگ کرده و به گوشه‌ی رینگ خودتحقیری برده‌ است. تفکری که چشم بر «ذهن‌ زیبا»ی پدران ایرانی بسته‌ است.

قطعا در رسانه‌ای که کلید دوربینش در دستان میرزا ملکم‌خان‌ها و تقی‌زاده‌ها است، قرار نیست تصویری از مردان واقعی جامعه دیده شود. مردانی که فکر و نگاهشان پاک و رگ غیرتشان در جای درستش می‌جنبد و پناه امنی برای زنان و دختران چه در خانواده و چه در اجتماعند.

دعوت شده بودیم به یک نشست با موضوع «نقش بانوان در تحولات آینده کشور». قرار بود از ناگفته‌های جنگ تحمیلی ۱۲ روزه بشنویم . ناگفته‌هایی که دانستنشان کمکی برای فهم و روایت بهتر این جنگ نابرابر باشد و دستمان را در تحلیل اوضاع بازتر کند. جلسه شروع شد. راوی گفت و گفت تا رسید به روایت شبی که قرار بود آخرین موشک‌ها را پرتاب کنیم. آسمان ناامن بود. هرمس‌ها و پهپادها جولان می‌دادند و کوچکترین حرکتی از چشمان خائنشان پنهان نمی‌ماند. خروج لانچر موشک‌ها جلوی چشمان این جاسوس‌ها کار را مشکل کرده بود. موضوع فقط خود لانچرها نبودند. حضور ۳ تا ۴ نفر عوامل اطراف هر لانچر پای مرگ و زندگی را به میان کشیده بود. دوربین‌های حرارتی پهپادها به محض دیدن حرارت انسان شلیک می‌کردند. هم لانچر را می‌زدند و هم انسان را. 

آرش‌های ایران می‌دانستند هزینه‌ی لانچ و پرتاب موشک به قیمت جانشان است. باید مقابل هوش مصنوعی هرمس می‌جنگیدند. فهمیده‌ها کنار لانچرها ایستادند. پرتاب موشک‌ها با پرواز ۲۳ نفرشان همراه شد. اما این پایان ماجرا نبود. به گواه فرماندهانی که فرود موشک‌ها را در قلب تلاویو دیده بودند، حجم تخریب موشک‌ها ده‌ها برابر حجم تخریبی بود که از خرج جنگی آنها انتظار می‌رفت. محاسبات زمینی نسبت بین مواد منفجره و میزان حجم تخریب را محاسبه و سنجیده بود اما فرود موشک‌ها و حجم تخریب‌ها از محاسبات فرازمینیِ «ان تنصروا الله ینصرکم» خبر می‌داد، از عاشورایی جنگیدن و پیروز بودن خون بر شمشیر.

پرده اول: نوح سرش به کار خدا گرم بود. اندک مومنانی را گرد خود جمع کرده و برایشان «سفینه‌النجاه» می‌ساخت. سازمان ملل متحد کفر پیغام فرستاد دست از گفتمانت بردار و اراذلی که دور خودت جمع کرده‌ای را متفرق کن. نوح جوابشان داد: «وَمَا أَنَا بِطَارِدِ ٱلمُؤمِنِينَ»، تار و مار مومنان، حاشا و کلا. قوم کافر، خورده بود به خط مقاومت نوح و جمع اندکی که نظم جهانی‌شان را به چالش کشیده بود. حالا که نه آزار و اذیت‌شان و نه تعیین تکلیف کردن‌شان کارگر افتاده بود، عجزشان در برابر نوح را با فعال کردن خط ترورش رو کردند: «لئن لم تنته یا نوح لتکونن من المرجومین» ای نوح! تمامش نکنی، تمامت می‌کنیم. اما تقوای شیخ الانبیاء محکم‌تر از آن بود که با یک تق، وا برود: «فافتَح بَينِي وَبَينَهُم فَتحا وَنَجِّنِي وَمَن مَّعِيَ مِنَ ٱلمُؤمِنِينَ» کار بین کفر و ایمان بالا گرفت. اراده‌ی مومنین در همراهی با نوح، سنت «ان تنصروا الله ینصرکم» را فعال کرد و شد آنچه باید: «فَأَنجَينَهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِي ٱلفُلكِ ٱلمَشحُونِ» 

پرده دوم: سیزده سال از بعثت پیامبر می‌گذشت. دعوت از مخفی به علنی تغییر فاز داده، تحقیر، تحریم و تمکین برای حذف گفتمان محمد کارگر نیفتاده بود. ایالات متحده قریش به سردمداری یهود طرح عملیات ترور پیامبر را در دستور کار قرار داد تا با حذف محمد، انقلاب محمد حذف شود. به دستور خدا، محمد باید از دیده‌ها پنهان شود تا دست یهود به محمد نرسد. نجات انقلاب محمد و شخص محمد، اراده‌ی اصحاب محمد را هم می‌طلبید. اراده‌ای مردی که «یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ» جانش را برای رضای خدا بفروشد. لیله‌المبیت شب عهد خون علی بود برای حفظ ولی. اراده‌ی علی در همراهی با نبی، یک بار دیگر ورق را برگرداند و ایثار موجب اعجاز و باطل السحر ائتلاف کفر شد.

شهدایی که امروز تشییع شدند، مأموریت‌شان در دنیا را به سرانجام رساندند و رفتند تا با دستی بازتر، از جبهه‌ی حق پشتیبانی کنند. حالا ما مانده‌ایم و کلی کار زمین مانده و برگه‌های مهر شده‌ی مأموریت. مخاطب «مایی» که می‌گویم، ما زنان هستیم و ویژه‌تر ما طلبه‌ها و مبلغ‌ها. رسالت امروز ما رسالت دیروز حضرت زینب سلام‌الله علیها است. دیگر وقت نشستن و تماشا کردن نیست. سلاح امروز ما سخن و قلم ما است. آنها که رفتند کاری حسینی کردند و مایی که ماندیم باید کاری زینبی کنیم. اما نه! صبر کنید. منظورم زینبی نیست که غالبا در روضه‌ها ساخته‌ایم. زنی که گویی در پس از دست دادن شش برادر، دو پسر و جمعا 18 محرم به زانو درآمده و فقط باید بر مظلومیتش گریست. درست است که زینب، غم دیده، زجر کشیده، کمرش خمیده و عزیزش را حسینش را در گودال به اجبار جای گذاشته و به شام رفته و مورد ظلم بی حد قرار گرفته است اما تمام زینب این نیست. 

ما کمتر از حماسه‌ی زینبی گفتیم که کاخ یزید را بر سرش آوار کرده است. کمتر از قدرت و توانایی زنی گفتیم که بت شکسته است. ما کمتر از ایمان و معنویت زینبی گفتیم که ستمگران را تحقیر کرده است. قدرت زینب‌گونه‌ی زن را که در پس دل دادن به عظمت الهی حاصل می‌شود روایت نکردیم و نشستیم تا دیگرانی بیایند و قدرت زن را در داشتن بازوان مردانه تصویر کنند. 

ما حتی وقتی جمله‌ی معروف زینب سلام‌الله علیها را بر سر منبرها گفتیم درست شرحش نکردیم. آنجا که در پاسخ عبیدالله ملعون فرمود: «ما رایت الا جمیلا» ترجمه کردیم «جز زیبایی ندیدم» مگر می‌شود سرهای بریده برایت زیبا باشد. مگر می‌شود شلاق خوردن کودکان را زیبا ببینی. مگر می‌شود جان دادن سه ساله در خرابه برایت خوشایند باشد. نه! آنچه زینب دید خود خدا بود، خدایی که جمیل است. زینب سلام‌الله علیها در وسط معرکه‌ی حق و باطل، حق را دید و شناخت و برایش هزینه داد. این برای زینب زیبا بود. اینکه باور داشته باشی «هو معکم اینما کنتم». اینکه اراده‌ات را به اراده‌ی الله گره بزنی.

 نوحه‌‌ای دارد مهدی رسولی که یک تک بیت زیبا دارد: «بتي در شام باقي بود زينب رفت سروقتش» بتی که دنباله‌اش امروز در کاخ سفید نشسته است. بتی که با او برادر کشتگی داریم. بتی که از زبونی، سب «سید علی» می‌کند و غارت شامات. بتی که وسط میز مذاکره بمب می‌ریزد. بتی که دیپلمات نیست و لات کوچه خلوت است. و مایی که باید این بت را روایت کنیم تا قلم به مزدان و حنجره فروشان وارونه روایتش نکنند تا فرصت مذاکره بخرند. باید روایت کنیم سیلی العدید را که برادرانمان بر صورت پیسش زده‌اند. باید از جنگ‌طلبی کابوی‌های غداره‌بند قلدر بگوییم، از کشورهایی که غارت کردند، از زنانی که بهشان تجاوز کردند، از کودکانی که سر بریدند، از تمام سیصد و خرده‌ای جنگی که به راه انداختند و مردمانی که آواره کردند. از دختران نگون‌بخت ژاپنی که هزینه‌ی سازش دولت‌شان با کورتکس کلفت‌های موبلند چشم‌آبی را با زایل شدن دخترانگی‌شان پرداخت کردند. از دست به دست شدن دخترکان چشم بادامی بین نره غول‌های آمریکایی مقیم اوکیناوا. خلاصه که باید منبرهای‌مان را سیاسی کنیم و جاسوس‌های آژانس و آن گروسی بی‌پدر را رسوا کنیم و حواس‌مان به گیج‌های معتاد مذاکره باشد تا با پنبه سرمان را نبرند. باید فتح برادرانمان را کامل کنیم. همه‌ی این‌ها و بیشتر را باید روایت کنیم تا نگویند:« جمهوری اسلامی جنگ‌طلب است» و بازی برده را باخته قالب نکنند. 

پستی داخل گروه فوروارد شده، با انگشت روی فلش دانلود وسط عکس می‌زنم. عکس باز می‌شود. پنج تن را در عکس می‌بینم؛ پدر، مادر و سه فرزند. پدر از سادات است. صورت‌های زیبای ریحانه سادات و فاطمه سادات در قاب چادر جای گرفته و لبخند ملیحی بر لب دارند. سیدعلی که به نظر می‌رسد کوچکترین عضو خانواده است، دستی به ارادت بر روی سینه دارد، شبیه زمان‌هایی که می‌خواهیم به اهل بیت علیهم‌السلام سلام کنیم. کنار تصویر پدر نوشته :«شهید دکتر سید مصطفی ساداتی». اسمش را سرچ می‌کنم. «دکتر سید مصطفی» را که می‌نویسم مابقی را خودش حدس می‌زند. اولین لینک را که باز می کنم، تمام چیزی که نوشته همین است:« شهید دکتر سید مصطفی ساداتی نخبه‌ علمی کشور و از اهالی روستای ارمک کاشان، به همراه همسر، سه فرزند و والدین همسرش، در حملات وحشیانه اسرائیل در تهران به شهادت رسید.»

دنبال اطلاعات بیشتری هستم. کمی دیگر لینک‌ها را بالا و پایین می‌کنم. عنوانی را که نوشته :«شهدای مظلوم راه حقیقت» باز می‌کنم. حالا اطلاعاتم کمی بیشتر می‌شود. شهید سید مصطفی، دکترای فیزیک هسته‌ای داشته و استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران بوده است که در شامگاه شنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۴ در منزل مسکونی‌اش هدف حمله‌ی دشمن سفاک قرار گرفته است. باز هم یک دانشمند هسته‌ای، باز هم شهادت در کنار خانواده. آیه‌ی «بای ذنب قتلت» در ذهنم پر رنگ می‌شود، واقعا به کدامین گناه؟! آخرین آیه از سوره‌ی فتح که در وصف یاران محمد رسول‌الله است و این روزها ذکر شب و روزمان شده، جلوی چشمم رژه می‌رود:«مَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَىٰ عَلَىٰ سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ» مخلص کلام این است که یاران محمد (ص) چون رشد کرده، قوی شده و روی پای خود ایستاده‌اند مغضوب کفارند. گناه‌شان استقلالشان است. غرب استعمارگر، دست برتر اصحاب رسول‌الله را برنمی‌تابد. حالا تو بشین تا صبح بر سر یک میز با این غرب وحشی مذاکره کن.