اندر خم یک کوچه

نوشته بود:« این شهید را روایت کنید. به برکت خون این شهید باید تقدس مقام معلم را به آن برگرداند» و من دنبال روایتی بودم از این معلم شهیده. کسی که در عصر غلبه‌ی نگاه مادی به شغل مقدس معلمی و در زمانه‌ی معلم‌بلاگری، با نگاه تربیت‌محور عزمش را جزم کرده بود تا در قامت یک معلم انقلابی به دل میدان تعلیم و تربیت بزند. دختری دهه هشتادی که با طرح بینهایت، مبانیش را برای برداشتن بار تربیتی محکم کرده و با دوره‌ی اندیشه‌ورزی استراتژیک کودکان و نوجوانان، چگونه و برای چه اندیشیدن را آموخته بود. معلمی که در پیوند با ولی فقیه زمانش میدان جهاد را اینگونه فهم کرده بود: «از زمانی که شما را شناختم و علاقه قلبی به شما در قلب و اندیشه‌ام ریشه دواند، سربازتان شدم، دانشجو شدم، معلم شدم.»

این اطلاعات جسته و گریخته را که از گوشه و کنار می‌خواندم بیشتر ذهنم درگیر شهیده‌ای می‌شد که حالا قرار بود در دانشگاه فرهنگیان آرام گیرد و چون کعبه، سنگ نشان راه معلمان نسل آینده شود که ره گم نکنند. هرجا نگاهم را می‌چرخاندم از گروه‎های ایتا تا استوری‌های اینستاگرام فائزه را می‌دیدم. تا اینکه دیشب قبل از بستن اینستاگرام استوری بزرگواری را دیدم که تصویر فائزه را استوری کرده و نوشته بود: «به چفیه سبز و نحوه انداختنش نگاه می‌کنم و عینک دودی‌اش! نمی‌دانم عده‌ای به فائزه هم می‌گفتند مذهبی صورتی؟» متن استوری برایم عجیب بود. درنگ نکردم و پاسخ دادم: «عجیب‌ترین برداشتی بود که تا حالا از این عکس دیده بودم». پاسخ داد: «چرا الان اگر شهید نشده بود خیلی بعید نبود که یکی بیاد و بگه این مذهبی صورتیه! ژست گرفته کنار تابلو و عینک دودی زده و چفیه رنگیش را انداخته پشت»

نه با تعبیر مذهبی صورتی همراهم و نه با چنین قضاوتی در مورد افراد. گفتگویی شکل می‌گیرد و تا نقد فضای گفتمانی حاکم بر زیست مجازی و رسانه‌ایمان پیش می‌رود. اینکه هر وقت کسی حرفی زد حتی به اشتباه، بجای نقد همان حرف تا تخریب شخصیت و بی حیثیت کردنش پیش می‌رویم. حتی به ماجرای محرم گذشته می‌رسیم و تخریب‌هایی که به خاطر یک نظر، یکی از بانوان اینفلوئنسر عرصه‌ی کتاب کودک را ترور شخصیت کردند. بعد از این گفتگو، بیشتر نگران قلمی می‌شوم که به دست گرفته‌ام. آخر شنیده‌ام که فائزه هم اهل قلم بوده.

بیشتر از خودم می‌ترسم. آن هم در زمانه‌ای که شوق و شهوت دیده شدن در دنیای تبرج‌های کلامی و تصویری از در و دیور شعله می‌کشد. خصوصا اکنون که به روایتی جدید از این بانوی شهیده رسیده‌ام. روایتی به نقل از معلمش که می‌گوید: «فائزه تو همه‌ی عکس‌های مشترکمون کنار جمع ایستاده در مرکز نیست. نمایش نداشت دنبال دیده شدن و در مرکز بودن نبود اما موثر بود.» چقدر توصیف معلم فائزه منطبق بر این توصیف حضرت آقا از حاج قاسم است: «دنبال دیده شدن نبود. حتی از دیده شدن فرار می‌کرد. کار را برای خدا می‌کرد» وقتی می‌خوانم: «در جمع‌ها و جشن‌هامون داوطلب انجام کم ارزش‌ترین کارها بود.» ذهنم گریز می‌زند سمت روایتی از حاج قاسم که «وقتی کارگرها برای نظافت سرویس بهداشتی حسینیه بیت‌‌الزهراء آمده بودند. همه را بیرون کرد. در را بست. خودش تنها شلنگ دست گرفت و همه جا را شست.» بی‌ریاترین و در ظاهر کم‌ارزش‌ترین کار.

به اینجای روایت که می‌رسم: « با یه بسته دستمال پاک کننده آرایش، شعار از در و دیوار دانشکده و مترو پاک می‌کرد. لگد می‌خورد از مسافران و فحش از همكلاسيا…» جمله‌ی «بدانید جمهوری اسلامی حرم است و این حرم اگر ماند، دیگر حرم‌ها می‌ماند.» با لحن صدای سردار در مغزم ضرب می‌گیرد. آری فائزه می‌دانست در و دیوار حرم مقدس است و باید تطهیر شود. به یاد آخرین دست‌نوشته‌اش می‌افتم«در حسرت شهادت» حسرتی که دیگر حسرت نیست. باید شهید زندگی کنی تا شهید شوی.

تاریخ در ماجرای قیام اباعبدالله(ع) بسیار به زنان بدهکار و نسبت به روایت زندگی‌شان بسیار فراموشکار است؛ مخدراتی که هم در کف میدان حضور داشتند و هم در بطن میدان. زنانی که زندگی‌شان در سه ساحت فردی، خانوادگی و اجتماعی حول ولی زمان‌شان چنان نظم یافته بود که «حسن التبعل» و «الجنه تحت اقدام الامهات» را هم حول همین محور فهم کرده بودند و در مقابل نظام کفر و نفاق ظهور و بروز اجتماعی داشتند. ام‌کلثوم (رقیه) همسر مسلم و خواهر ناتنی امام حسین(ع) یکی از همین زنان است. کسی که با 2 فرزندش همراه با کاروان امام از مدینه به مکه آمد و تا پایان در مصایب کربلا شریک و همراه حضرت زینب(س) بود. او چنان ساحت فردی زندگی‌اش را محکم و متصل به ولی زمانش ساخته بود که فتنه‌های سال 61 هجری ذره‌ای در باورهایش خلل وارد نکرد؛ فتنه‌هایی که سلیمان صردها و عبدالله بن عباس‌ها را زمینگیر کرد.
رقیه همسرانه‌هایش را هم بر قاعده «النبی أَوْلَی بالْمُؤْمِنِینَ مِن أَنْفُسِهِم» استوار ساخت و خانه‌اش را مأمن مردی قرار داد که یک فعال سیاسی در عصر سکولاریسم و حامل پرچم اباعبدالله به سمت کوفه بود. ام‌کلثوم در کسوت مادری، قدم‌هایش را چنان استوار برداشت و فرزندانش را برای زمانه پرالتهاب چنان تربیت کرد که وقتی در شب عاشورا، امام حسین(ع) رو به فرزندان عقیل فرمود:«همان جانبازی مسلم برای شما بس است، بروید من به شما اجازه دادم». پاسخ شنید: «سبحان‌الله!.. به خدا، این کار را نکنیم ولی جان و مال و خاندان را قربانت کنیم و به همراه تو نبرد کنیم تا به سرنوشت تو برسیم، زشت باد زندگی بعد از تو».
حضور رقیه تنها در بطن میدان سخت نبرد و در نقش مادر و همسری مجاهدپرور نبود، بلکه در کف میدان جنگ نرم هم عفیفانه حاضر بود. او به ضرورت دفاع از حریم ولایت در درگیری با کفر بنی‌امیه به خوبی واقف بود و می‌دانست این مهم بدون بروز و ظهور اجتماعی امکان تحقق ندارد. بانویی فصیح و بلیغ که در کوفه و شام در عرصه «جهاد تبیین» خطبه‌ها خواند و شعرها سرود و پرده از چهره نفاق برداشت: «‌ای ابن زیاد! اگر چشمت به قتل حسین روشن شد، بدان که چشم رسول خدا با دیدن او روشن می‌شد». ام‌کلثوم در بازگشت به مدینه، با قیام عاطفی، به تحریک عواطف جامعه در قالب سوگواری پرداخت: «‌ای مدینه ما را بپذیر! به جد ما خبر بده که ما اسیر شدیم و شهر به شهر گشتیم». نهضت عاشورا با چنین مجاهدت‌های زنانه‌ای تداوم یافت و پابرجا ماند.

کتاب کرامات امام خمینی را می‌خواندم که رسیدم به مطلبی که از قول حجت الاسلام سید محمد کوثری نقل شده بود:
یک روز من منزل آقای فاضل لنکرانی بودم و یکی از فضلای مشهد هم آنجا بودند. ایشان به نقل از یکی از دوستانشان تعریف کردند که: در نجف اشرف در خدمت امام بودیم و صحبت از ایران به میان آمد، من گفتم این چه فرمایش‌هایی است که در مورد بیرون کردن شاه از ایران می‌فرمایید؟ یک مستأجر را نمی‌شود از خانه بیرون کرد، آن وقت شما می‌خواهید شاه مملکت را بیرون کنید؟
امام سکوت کردند. من فکر کردم شاید عرض مرا نشنیده‌اند؛ سخنم را تکرار کردم. امام برآشفتند و فرمودند:
فلانی چه می گویی؟ مگر حضرت بقیه الله امام زمان صلوات الله علیه، به من(نستجیر بالله) خلاف می فرمایند، شاه باید برود.
و همان شد و شاه از مملکت بیرون رفت. می بینیم که ایشان چنین پیوندی با حضرت بقیه الله داشتند و اگر این طور نبود، این وضع پیش نمی‌آمد.

اماما
اینجا تو نیستی که می‌گویی حکومت نظامی لغو شده است؛ همان بقیه الله ارواحنا فداه است.
همان بقیه اللهی که علامه حسن زاده می‌گوید این انقلاب بین الطلوعین ظهورشان است و یقینا بی حساب و کتاب نمی گوید.
آری، ما معتقدیم همانطور که غیبت صغری داشت و کبری؛ ظهور نیز صغری دارد و کبری.
ما اکنون در ظهور صغراییم، ظهوری که برای به بار نشستنش خونها ریخته و زنها بیوه و فرزندها یتیم شده‌اند.
ام البنین ها بی پسر شده اند.
پهلوها شکسته و سرها به نیزه رفته است.
فرق ها در محراب‌ها شکسته و جگرها از زهر کین پاره پاره شده است.
دست ها قلم شده و بر خاک افتاده است.
ذبحی عظیم در چهل سالگیش به مقتل رفته است.
زخم برداشته، شکسته اما فرو نریخته است.
رنج دوران دیده، برگ هایش شته زده اما ریشه محکم کرده است.
این انقلاب با خونها و قدم ها به اینجا رسیده است.
قدم هایی که مصداق “مَوطئاً یَغیظُ الکفار"ند.
امروز ما می آییم قربه الی الله و می‌گوییم :"موتوا بغیضکم”

                                
امسال اربعین بیشتر از هر چیز بوی تعفن سکولاریسم مشامم را آزار می‌داد. وقتی چشم می‌چرخاندم و کمتر رد پایی از مواضع سیاسی می‌دیدم دلگیر می‌شدم. چشمم دائم پشت کوله‌ها را رصد می‌کرد و برجسته‌ترین تصویر نوشته‌‌ای که به وفور می‌دید این بود: «اللهم عجل لولیک الفرج..تک تک قدم‌هایم نذر آمدنت» با خودم می‌گفتم مگر تعجیل در فرج تنها با دعا کردن من است؟ که صد البته دعا لازم است اما کافی نیست.

مگر نگفته اندأفضل الأعمال انتظار الفرج یعنی از من عمل خواسته‌اند و مگر در دعای افتتاح نمی‌‌خوانیم«اَللّهُمَّ اِنّا نَرْغَبُ اِلَیْکَ فى دَوْلَةٍ کَریمَةٍ تُعِزُّ بِهَا الاِْسْلامَ وَاَهْلَهُ ، وَتُذِلُّ بِهَا النِّفاقَ وَاَهله » و مگر همین حسین علیه السلام که قریب به هزار و پانصد عمود را به شوق رسیدن به حرمش قدم قدم می‌شماریم حرکتش سیاسی نبود؟اصلا مگر همین شهدایی که خیلی از ما به نیابتشان آمده بودیم; برای حفظ حکومت اسلامی که به فرموده امام راحل حفظش واجب‌تر از حفظ جان امام است شهید نشده‌اند؟ این یعنی به والله اسلام همه‌اش سیاست است.

دائم این افکار در ذهنم بالا و پایین می‌شد. برای همین به هر بهانه‌ای در جمع بحث را به سیاست می‌کشاندم و سعی می‌کردم از بعد سیاسی اجتماعی اربعین بگویم.‌ یکی از دوستانم که ارادتش به امام حسین ع خیلی زیاد است وقتی از سیاست می‌گفتم به هم می‌ریخت یا جمع را ترک می‌کرد و یا متلک بارم می‌کرد. بقیه هم که طالب حرف‌هایم بودند و فعال بسیجی وقتی به‌شان پیشنهاد دادم تا پوسترهایی را که با خودم برده بودم ، پشت کوله‌هایشان نصب کنند سکوت می کردند وبه در و دیوار خیره می شدند و جالب‌تر اینکه می‌گفتند اگر عکس شهید داری بده!!!

وقتی به برخی موکب‌هایی می‌رسیدم که هوایشان هوای سیاست بود نفسم تازه می‌شد. وقتی موکبی را دیدم که کربلای شصت هجری را در یمن بازسازی کرده بود به وجد امدم. وقتی لختی در موکب میثاق با شهدای حاج میثم نفس کشیدم و حال ابری دلم بارانی شد، قوت قلب گرفتم.
همین حس را اینجا هم دم به دم تجربه می‌کنم. وقتی می‌بینم سکولاریسم تا دل مدارس علمیه نفوذ کرده و طلاب راه به دنیای سیاست ندارند. وقتی مدیران کوثر بلاگ برای مطالب سیاسی وقعی نمی‌نهند و در میان متن‌های منتخب نشانی از تحلیل‌های سیاسی نیست. وقتی مطالب برخی از مذهبی‌ها سرتاپایش را که بچلانی یک قطره سیاست هم نمی‌چکد بیشتر افسوس می‌خورم؛ نمی‌دانم ریشه اینهمه تحذیر از سیاست چیست؟پس جواب دل مهدی فاطمه عج را چگونه خواهیم داد و یا چگونه آرزوی یا لیتنا کنا معک می‌کنیم؟مگر می‌شود خواهان با حسین بودن باشیم و سیاسی نباشیم؟
یادمان نرود این جمله شهید مدرس را که : دیانت ما عین سیاست ماست و سیاست ما عین دیانت ما

وقتی می‌بینیم یک نماینده از یمن می‌‌آید، در کمترین فاصله از ولی امر مسلمین می‌نشیند در حالیکه یک خنجر پر شالش دارد و تعجب می‌کنیم؛ تنها علتش عدم شناخت درست یمنی‌هاست. این اعتماد به ایمانی است که ارمغان علی بن ابیطالب(ع) است وقتی به نمایندگی از پیامبر(ص) به یمن فرستاده شد و در یک روز قلب‌های یمنی را معطوف ولایت رسول‌الله کرد، ماموریتی که قبل از او خالد بن ولید در طول شش ماه موفق به انجامش نشده بود.
مردمانی که ایمانشان را پیش از غدیر به ولایت علی علیه السلام گره زدند و پذیرفتند که ولایت علی(ع) ادامه ولایت رسول‌الله است.وقتی آخرین روزهای عمر پیامبر با او در مدینه دیدار کردند و رسول‌الله فرمود: «مردمی نازک دل و قوی ایمان خواهند بود که منصور(از یاران مهدی عج) با هفتاد هزار نفر از میان آنان برمی‌خیزد و جانشین من و جانشین وصیم را یاری می‌دهند، در حالی‌که شمشیرهایشان را با لیف خرما حمایل کرده باشند.» پرسیدند: یا رسول‌الله وصی تو کسیت؟ و او فرمود: او کسی است که خدای تعالی فرمان داده که به او تمسک کنید آنجا که فرمود : واعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا…….گفتند یا رسول‌الله، تو را سوگند به کسی که تو را به حق مبعوث کرده‌، او را به ما نشان بده که سخت مشتاق شده‌ایم.
فرمود: خدا او را برای مومنان متوسم قرار داده است؛ اگر با دید قلب به او بنگرید، می‌فهمید که او وصی است؛ چنانکه پیامبرتان را این‌گونه شناختید. پس بروید صف‌های مردم را در مسجد وارسی کنید؛ هرکس را که قلبتان به او کشیده شد، او وصی است، زیرا خدای تعالی می‌فرماید: بارخدایا، دل‌هایی از مردم را به سوی آن‌ها مایل گردان!
آنها به میان صفوف مردم در مسجدالنبی رفتند و دست علی(ع) را گرفتند و خدمت پیامبر آمدند و گفتند: یا رسول‌الله این کسی است که قلب‌هایمان به سوی او کشیده شد و گرایش پیدا کرد. نبی اکرم فرمود: بحمدالله شما وصی پیامبر را شناختید، پیش از اینکه او را دیده باشید. یمنیان گریستند و گفتند: یا رسول‌الله، ما به مردم نگریستیم ولی دل‌هایمان به آنها آرام نگرفت، وقتی که او را دیدیم قلبمان آرام شد، مثل اینکه پدر خود را دیده‌ایم.
این بیعت به قدری محکم بود که در سقیفه منحرف نشد و بعد از شهادت پیامبر(ص)، حکومت مدینه را به رسمیت نشناخت و مانع پرداخت زکات به خلیفه وقت، ابوبکر گردید. همین گذر ایمن از سقیفه بود که در عاشورا لبیک‌گوی هل من ناصر پسر علی(ع) شد و عمده یاران حسین (ع) را از میان قبایل یمنی برانگیخت و اینک با این اعتراف که « ما ولایت شما را امتداد خط پیامبر اسلام(ص) و ولایت امیرالمومنین (ع) می‌دانیم » پس از هزار و چهارصد سال در بین الطلوعین ظهور، در بیعت با ولی فقیهی که مردان پولتیک غرب و شرق کیش و مات مهره چینی حکیمانه اویند. تبلور یافته است.
کجای دنیا و روابط دیپلماتیک با اینهمه الزام‌ها و حساسیت‌های امنیتی آنهم در این دنیای قداره کش می‌توان اینچنین اعتمادی را سراغ گرفت؟