اندر خم یک کوچه

در ایامی که دختران قهرمان ایران بر سکوی افتخار ایستاده‌اند آن هم در سرزمینی که گردن احکام شریعت زیر گیوتین دموکراسی غربی موسیوها قطع شده و حقوق همجنس بازان تحت لوای دروغین حقوق بشر ارج نهاده می‌شود در حالی‌که حقوق هزاران فلسطینی زیر چکمه‌های خونین سربازان اسرائیلی و بمب‌های فسفری اهدایی عمو سام به هیچ گرفته می‌شود، در قلب پایتخت کشوری که محور مقاومت است و در کشاکش خون‌خواهی مهمان عزیزش نیاز به اتحاد داخلی دارد و چند صدایی می‌تواند خونخواهی را کش دهد، ناگهان بعد از یک ماه کلیپی از دستگیری دو دختر نوجوان مکشوفه وایرال می‌شود. طبیعی است که صحنه‌ی کشان کشان بردن دخترکان متمرد احساسات پاک دوستان را به قلیان درآورد اما طبیعی نیست وقتی این صداهای پاک با عربده‌های ناپاک ضد زن‌ترین تریبون‌ها هم‌صدا شود؛ از رسانه‌های ضد انقلاب خارجی تا اصلاحاتی‌های داخلی که بیشترین ظلم را در حق زن ایرانی کرده‌اند. 

اینکه عملکرد پلیس در این صحنه هوشمندانه نبوده قابل پذیرش است اما اینکه کلیت نیروی انتظامی خدوم و زحمتکش آماج حمله‌‎ی دوست و دشمن شود منصفانه و عادلانه نیست. وظیفه‌ی نیروی انتظامی به عنوان یک ارگان سخت برخورد با معلول‌هاست. همان‌طوری که موظف است به دستان جوانان و نوجوانان جیب‌بر و کیف قاپ دستبند بزند و موقع دستگیری کاری به علت‌های وقوع جرم نداشته باشد. این وظیفه‌ی نخبگان و دیگر قوا است که یقه‌ی علت‌ها را بگیرند و جامعه را به سمت صلاح راهبری کنند وگرنه که پلیس باید جلوی ترویج فحشا و فساد را بگیرد.

اما این سکه روی دیگری هم دارد که اگر مورد غفلت قرار گیرد، نتیجه‌اش می‌شود صید ماهی حرامی که بدطینتان خبیث از این آب گل‌آلود به دنبال آنند. مشابه ماهی‌ای که صیدش را خناثان بین‌المللی از سال 2009 در سودان کلید زدند. همان سالی‌که «لبنی احمد الحسین» به خاطر بدپوششی دستگیر و با حکم دادگاه به پرداخت 146 پوند جریمه یا یک ماه زندان محکوم شد. لبنی احمد به رسانه‌ها و گروه‌های حقوق بشری 500 دعوتنامه ارسال کرد تا در دادگاهش شرکت کنند. بازتاب جهانی این اقدام، پای لبنی را به انجمن آزادی اسلو سوئد باز کرد و موجب شد تا اندکی بعد با حمایت مسوولان عفو بین‌الملل از کتاب« چهل ضربه شلاق برای شلوار» رونمایی کند. از همین جا بود که جنبش «نه به سرکوب زنان» سودان رسانه‌های جهانی را درنوردید.

در مسیر این دومینو که هدفش حذف قانون حجاب در سودان بود، نوبت به «امیره عثمان» در سال 2013 رسید که به علت کشف حجاب سر دستگیر شد و دوباره درخواست لغو قانون حجاب جهانی شد. سازمان «طرح استراتژیک برای زنان در شاخ آفریقا» با رنگ و لعاب دفاع از حقوق زنان و به منظور ترویج برابری جنسیتی در آفریقا خواستار اصلاح فوری قوانین نظم عمومی در سودان شد و به آن پیوست رسانه‌ای داد. بعدتر در سال 2018 که سودان غرق در مشکلات اقتصادی و اعتراضات حذف یارانه بنزین بود، آواز خوانی «آلاء صلاح» نماد اعتراض زنان علیه عمرالبشیر شد. آمریکا آلاء را در شورای امنیت بر کرسی ویژه نشاند و به او در سازمان ملل تریبون برای سخنرانی داد. در نهایت عمرالبشیر پشت میز مذاکره با آمریکا برای رفع تحریم‌ها نشست اما به دلیل نقض عهد آمریکا مذاکرات نتیجه نداد و تن ندادن به خواست آمریکا همان و  تشدید ناآرامی‌های داخلی همان.

 عمرالبشیر در نهایت در برابر فشارهای همه جانبه‌ی خارجی و داخلی سقوط را پذیرفت و دولت سی ساله‌ی او به پایان رسید. دولت انتقالی پساکودتا قانون حجاب را برداشت، سرو مشروب را آزاد و همجنس‌بازی را مشروع اعلام کرد و در سال 2023 روابط خود با اسرائیل را عادی کرد. دولت سی‌ساله‌ی سودان سرنگون شد اما حقوق زنان داده نشد. تا جایی‌که «سعیده یوسف» از فعالان فمنیستی سودانی در مصاحبه‌ی خود با لوموند فرانسه گفت: « ما در سرنگونی رژیم بشیر پیشتاز بودیم؛ اما اولین قربانیان این واکنش هستیم.» امروزه شواهد آماری از افزایش تجاوز و خشونت جنسی علیه زنان سودانی از پساانقلاب 2018 سودان می‌گویند.

هنوز مدت زمان زیادی از وایرال شدن کلیپ صحبت‌های جنجالی علی ضیاء با اردشیر رستمی و دفاع از حقوق همجنس‌بازان و طبیعی جلوه دادن انحرافات جنسی نگذشته است که تشت رسوایی دیگری از بام المپیک پاریس بر زمین می‌افتد. آنجلا کارینی بوکسور زن ایتالیایی مقابل ایمانه خلیف الجزایری، مردی که بر اساس میل شخصی خود تصمیم گرفته زن باشد، قرار می‌گیرد وکارینی تنها بعد از گذشت 46 ثانیه از آغار رقابت روی رینگ زانو زده و با چشمانی اشکبار به باخت تن در می‌دهد. کارینی پس از پذیرش شکست در جمع خبرنگاران می‌گوید: «من برای مبارزه وارد رینگ شدم و تسلیم هم نشدم. اما دلم شکسته است و ترجیح دادم برای سلامتی خودم به این مبارزه پایان دهم. من هرگز در زندگی‌ام چنین مشت‌هایی را حس نکرده بودم.»

 نکته عجیب اینکه ایمانه خلیف سال گذشته و پس از آزمایش‌های هورمونی از ادامه مسابقات جهانی کنار گذاشته شده بود، چرا که در آزمایش‌های ژنتیکی او، کروموزوم مردانه وجود داشته، اما کمیته بین‌المللی المپیک امسال به او اجازه می‌دهد تا در مسابقات زنان شرکت کند.

کارینی امروز قربانی فراجنسیت‌گرایی و گذر از زوجیت در غرب است. اگر گفتمان‌های شبه‌علمی و پژوهش‌های سوگیرانه‌ی فمنیستی اجازه دهد کمتر کسی است که نداند زن و مرد از نظر قدرت بدنی هم‌سطح نیستند. استون ای رودز در کتاب «تفاوت‌های جنسیتی را جدی بگیریم» می‌نویسد: « زنان، که عموماً از نظر فیزیکی ضعیف‌تر از مردان هستند کمتر می‌توانند از طریق نزاع چیزی به دست آورند و از تلافی نیز وحشت بیشتری دارند؛ تفاوت‌های جنسی در زمینه‌ی ترس از خطر فیزیکی، نیز فراگیر است.»

او در ادامه‌ی بیان می‌کند که : « برخی فمینیست‌ها تمام کتاب‌های خود را به این ادعا اختصاص داده‌اند که اگر زنان مانند مردان آموزش ببینند به فاصلۀ قدرت پایان خواهند داد. اما شواهد چیزی دیگر می‌گویند. در دانشکده نظامی وست پونیت تمرینات بدنی سخت برای هر دو جنس به جای کاهش تفاوت‌های قدرتی سبب افزایش آن می‌گردد. هشت هفته پس از تمرین، افسران جوان مرد در پرس سینه در مقایسه با زنانی که همان تمرین‌ها را انجام داده‌اند ۲۷۰ درصد قدرتمندتر عمل می‌کنند. فقط ۵ تا ۷ درصد از زنان به اندازۀ مردان معمولی قدرت دارند. در مجموعه‌ای از آزمایش‌ها این نتیجه به دست آمده که در مورد مردان «متناسب»، تمرکز بیشتر هموگلوبین و چربی بدنی کمتر، آنها را در تمام ورزش‌ها به استثناء شنا در مسیرهای طولانی دارای امتیازی فوق زنان متناسب می‌کند.»

این دنیایی است که غرب به اسم برابری برای زنان ساخته است. اگر در ابتدای انقلاب فرانسه و تدوین منشور حقوق بشر حق زنان به عنوان شهروند نادیده گرفته و گردن زنان معترض زده شد، امروز در المپیک فرانسه رسما جنسیت زن حذف شده است و این یعنی پایان زنانگی در غرب. پایانی که امروز امثال ضیاءها و رستمی‌ها در نقطه‌ی آغازش ایستاده‌اند.

حضور آقای ثابتی در برنامه یک گفتگوی صمیمی با نامزدها دستمایه‌ای شده تا برچسب ضد زن و متحجر بودن را به آقای سعید جلیلی نسبت دهند. یک بار بیایید و تکلیفمان را با موضوع زن در صحنه‌ی انتخابات روشن کنیم. ما به حضور ویترینی زن جلوی دوربین‌ها عادت کرده‌ایم. در زمانه‌ای که همه چیز با متر و معیار قاب چند اینچی رسانه سنجیده می‌شود حضور زینتی زنان را کنار کاندیداها به عنوان اماره و نشانه‌ای بر گفتمان فهم چیستی و کیستی زن گرفته‌ایم. تصورمان این است که اگر دختر یک کاندیدا نشست کنار دست پدرش و به عنوان مشاور اقتصادی به مردم آدرس غلط داد، این کاندید به زنان بها داده است. تصور می‌کنیم اگر کاندیدا در گردنه‌های توچال با چند خانم بی‌حجاب عکس یادگاری انداخت، او حتما مدافع حقوق زنان است. فکر می‌کنیم اگر صرفا مشاور زن را در میزگردها کنار خودش نشاند او جایگاه زن را درک کرده است. در حالی‌که برخی کارهای غلطی که مردان در میدان اجرا می‌کنند گاهی نتیجه‌ی مشاوره‌ی غلط یک زن در پشت صحنه است. زنی که خودش مسئله را درست فهم نکرده قطعا مشاوره غلط می‌دهد.

می‌دانم با این حرف ممکن است برچسب زن ستیز بودن و تحجر را به من هم بچسبانید. اما برای من، در خصوص تسلط بر مبانی فرقی بین زن و مرد نیست. همان قدری که یک مرد می‌تواند مشاوره غلط بدهد یک زن هم می‌تواند، فلذا برای من صرف نشستن یک زن در جایگاه مشاور ارزش افزوده‌ای ندارد. فکر غلطی که زن بودن را مقدم بر شایسته بودن می‌داند. اینجا دیگر نه کارنامه‌ برایمان مهم می‌شود و نه برنامه. دوگانه‌ی غلطی که در پیچیدگی‌های سیاست و تعارض‌های گفتمانی و چند وجهی بودن مسائل و چالش‌های زنان، مردان و خانواده عیارش مشخص می‌شود. مسائلی که یک شبه و حتی در یک دوره چهارساله نیز قابل حل و فصل تمام و کمال نخواهد بود و نیاز به مسئله‌شناسی و ساعت‌ها کار میدانی و برنامه‌نویسی دارد. فلذا زن را در ویترین نشاندن لزوما به معنای بها دادن به زن نیست. چه بسا استفاده ابزاری از همان زن در پیشبرد سیاست‌های ضد زن و حتی ضدیت با کلیت جامعه باشد. اینها را نوشتم تا خط بطلانی بکشم بر تصور حاکم که زن را تنها در ویترین می‌خواهد و نه بیشتر.

اما در رابطه با ادعای کذب ضد زن بودن آقای جلیلی. این برچسب را هیچ رقمه نمی‌توان به ایشان الصاق کرد. شاهد این حرف تعاملات ایشان در دولت سایه با زنان از طیف‌های مختلف فکری است. چطور یک نفر می‌تواند ضد زن باشد وقتی ساعت‌ها با زنان و دختران نشست فکری و گعده‌ی عمومی دارد. چطور می‌تواند ضد زن باشد وقتی کیلومتر‌ها راه را می‌کوبد تا از مزرعه‌ی بانویی دیدن کند که حتی از نظر پوشش ظاهری متفات از پوشش اسلامی است. چطور می‌تواند ضد زن باشد وقتی ساعت‌ها پای صحبت دانشمندان زن حتی از جناح سیاسی مقابل می‌نشیند و به قول خانم دکتر خوش خلق که رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی است« آقای جلیلی سیاست را وارد علم نمی‌کند». فلذا جلیلی اهل فریب نیست. بیایید از قاب‌های پوپولیستی عبور کنیم.

 مستندی از  آقایان جلیلی و پزشکیان پخش شد از نظر محتوا و پیامی که به مخاطب منتقل می‌کردند، تفاوت بسیار معناداری داشتند. روح حاکم بر مستند پزشکیان خستگی، ناامیدی و بی‌انگیزگی بود. جامعه مخاطبین پزشکیان جوانان اصلاح‌طلب با گفتمان آزادی و روحیه‌ی ناامیدی و قهر با حاکمیت بود. جوانانی که طلبکارانه به دنبال ترک وطن هستند و بدون دغدغه‌ی اعتلا و پیشرفت کشور نقش و سهمی برای خودشان متصور نیستند. تصور می‌کنند کشور با پا روی پا انداختن و غر زدن و طلبکار بودن ساخته می‌شود. قبله‌ی آمالشان غرب و رویایشان آزادی است. غرغروهای همیشه ناامید. پزشکیان نشان داد که نماینده‌ی این بخش از جامعه است و به سبد رأیشان دل بسته.

اما مستند آقای جلیلی سرشار از حس امید، تلاش و انگیزه و عِرق و عشق به وطن بود. علی‌رغم آنچه در اذهان جاافتاده که سعید جلیلی حلقه‌ی بسته‌ای دارد و اهل تعامل نیست، مستند نشان داد که او با همه طیف افرادی که دل در گروه اعتلای ایران اسلامی دارند، دست اخوت داده و می‌دهد. برایش دولت‌ها فرقی ندارند. چون پدری مهربان دست حمایتش را بر سر هرکس که طلب کند، می‌کشد. فرقی ندارد اصلاح‌طلب باشد، اعتدالی یا انقلابی، فقط باید عاشق وطنش باشد. جلیلی با پایی که جا مانده، سال‌ها دویده، وجب به وجب این خاک زرخیز را سر زده با مردم و دردمندان نشست و برخاسته، دل به مشورت نخبگان سپرده، با زنان و مردان جوان ساعت‌ها گعده داشته، اما هیچ وقت صدای کارهایی که کرده را بلند نکرده است. او وقتی رییس جمهور نبوده، استان به استان، روستا به روستا سفر کرده و فرصت‌ها و تهدیدها را در کف میدان لمس و کشف کرده است.

بگذارید اعترافی بکنم، وقتی دیدم پدرانه ساعت‌ها راه را کوبید تا از مزرعه‌ی خانمی بازدید کند که سال ۵۷ به آمریکا رفته و الان برگشته تا باری از دوش این مملکت بردارد و برای زنان سرپرست خانوار اسباب رزقی فراهم کند، به انقلاب خمینی کبیر و دست پرورده‌های گفتمانش بالیدم. وقتی شنیدم که کارگر هپکو ناامید از رنج بی‌تدبیری تا مرز خودکشی رفته دلم سوخت. اما وقتی گفت «شما برای ما بوی رییسی را داری» دلم آرام گرفت. می‌دانم او اگر رأی هم نیاورد دست از تلاش برنخواهد داشت چون وطن برایش هتل نیست. چون دستش زیر تیغ منافع احزاب نیست. چون بیش از محق بودن، خودش را مکلف و وام‌دار انقلاب خمینی کبیر می‌داند. مستند را که دیدم راز هتاکی کیانیان را بیشتر فهمیدم. آنها از ذهن شما می‌ترسند. ذهنی که بین منافع مردم و منافع حزبی دیوار سخت کشیده، ذهنی که آنقدر کتاب خوانده و بر مبانی اشراف دارد که بین سکولاریسم و اسلام ناب دیوار کشیده، ذهنی که به مذاکره با آمریکا هیچ وقت خوش‌بین نبوده و بین منافع ملی و زیاده‌خواهی آمریکایی دیوار کشیده و نفوذناپذیر است. آقا سعید! بگذار عده‌ای تو را قبول نداشته باشند. بگذار برخی تو را و برنامه‌هایت را مسخره کنند. اما من مومن‌تر از قبل هم دعایتان می‌کنم هم تبلیغتان را. خدا شما را در مسیری که در پیش گرفته‌اید ثابت قدم بدارد.

یادتان می‌آید زمانی هاشمی گفت گفتمان بجای موشک؟ آن موقع تصور خیلی‌ها از گفتمان، گفتگو و مذاکره بود. در حالی‌که هاشمی افق بلندتری را در نظر گرفته و خیز برداشته بود برای استحاله‌ی انقلاب و  نابودی دستاورد عظیم امام راحل یعنی « گفتمان انقلاب اسلامی» برای درک بهتر این حرف نیاز است تا بیشتر با معنای گفتمان آشنا شویم. فهم یک عقیده، پذیرش آن، تکرار و تبدیل کردن آن به یک مطالبه عمومی را گفتمان می‌گویند. این گفتمان چارچوبی دارد و در این چارچوب هدف و ارزش‌هایی قابل تعریفند. هدف در وهله اول باید درونی باشد به گونه‌ای که انسان عمیقا آن را باور داشته باشد. این هدف ارزش‌ها را به دو دسته خوب و بد تقسیم می‌کند و با دل دادن به آن حب و بغض مشخص می‌شود. زندگی برای رسیدن به آن تنظیم و کارهایی که موجب رسیدن به آن هدف می‌شوند، ارزش نامیده و عواملی که مانع ایجاد می‌کنند، ضد ارزش می‌شوند. حال اگر یک هدف به صورت مطالبه عمومی درآمد، مجموعه این هدف و ارزش و ضد ارزش‌ها می‌شود گفتمان. اینجاست که مردم به نفع کسی شعار می دهند و از او حمایت می‌کنند که به آنها در رسیدن به آن هدف کمک کند و راه رسیدن به آن را سرعت بخشد.
 امام خمینی گفتمانی را احیاء کرد که هزار و چهارصد سال از شروع آن می‌گذشت. گفتمانی که دنیای دو قطبی کمونیسم و لیبرالیسم را سه قطبی  و اندک زمانی بعد یک قطب آن را حذف کرد. امام راحل  فقه مبتنی بر طهارت و نجاست را به فقه حکومتی ارتقاء داد و اسلام سیاسی را زنده کرد. اسلامی را که به کنج حجره‌ها خزیده و محدود در غسل و وضو بود به عرصه اجتماع کشاند. ولایت طاغوت را به ولایت فقیه بدل کرد و دکان ملاهای متحجر و بیشعور درباری را تخته کرد. امام توحید را در جامعه زنده کرد. توحید یعنی انسان، فعل و اراده خودش را در طول فعل و اراده خداوند ببیند و فهم خود را در مقابل فهم خداوند قرار ندهد. توحید یعنی انسان به حکمت و علم لایتناهی خداوند باور داشته باشد و خود را مستقل از خداوند نداند. همانا مشکل بشر از جایی آغاز می‌شود که فهم خود را بالاتر از فهم خداوند و نادانی خود را در تقابل با علم بیکران او قرار می‌دهد. اینجاست که تضاد گفتمانی رخ می‌دهد و بنده آنچه را خداوند خیر می‌بیند، شر تصور می‌کند و آنچه را آن یکتای بی همتا شر می‌بیند، خیر فرض می‌کند و مصداق این کلام احدیت می شود که «وَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ» به عبارت دقیق تر تضاد گفتمانی یعنی ارزش شدن ضد ارزش و بالعکس.
بشری که با خداوند تضاد گفتمانی دارد به قصاص، حجاب و….خرده می‌گیرد و در برابر امر خداوند قد علم می‌کند. در حالی‌که خداوند در دل قصاص حیات و در دل حجاب مصونیت، آرامش و حفاظت از مرزهای جنسیتی را قرار داده است. لیبرالیسم که همان گفتمان امثال هاشمی و روحانی است دقیقا مقابل این گفتمان است. برای فهم دقیق تر تضاد گفتمانی به این روایت دقت کنید:«از امام حسن مجتبی علیه السلام سؤال کردند: شما که در زمان پدر بزرگوارتان در جریان جنگ صفین می‌جنگیدید, چرا الان با معاویه صلح کردید؟ قبلا صلح نمی‌کردید اما الان صلح کردید. فرمود ما عوض نشدیم بلکه شما عوض شدید” کُنتُم فی مُنتَدَبکم الی صفین و دینکُم أمامَ دنیاکُم و قد اصبَحتُمُ الیوم و دنیاکُم أمامَ دینِکُم” در زمان جنگ صفین که ما می‌جنگیدیم شما به رهبری دین حرکت می‌کردید و پیشاپیش کارهایتان دین بود و خواسته‌هایتان در کنار دین تأمین می‌شد, اما الان دین را کنار گذاشتید» نَبَذوهُ وَراءَ ظُهورِهم” و پیشاپیش برنامه هایتان خواسته های دنیایی شماست و به دین پشت کردید.»
امام خوب می‌دانست زمانی که در جامعه‌ای توحید فراموش شود، امام معصوم هم از رأس کنار گذاشته و امامی به پذیرفتن ولایت عهدی مأمون وادار می‌شود. امام خمینی به تأسی از امام رضا علیه السلام که جامعه مامون زده طوس را مخاطب سلسله الذهب و کلمه لااله الا الله را شرط ایمنی از عذاب و ولایت را شرط حفظ توحید قرار داد؛ عَلَم توحید را بلند کرد و شرط حفظش را ولایت فقیه قرار داد. نگاه توحیدی امام «ما نمی‌توانیم» را تبدیل به «ما می‌توانیم» کرد و ایرانی را که سگ پاسبان منافع آمریکا در منطقه بود به ایران قدرت اول منطقه بدل کرد. امام گفتمان « ما آمدیم تا در این دنیا قیمت پیدا کنیم» را بجای گفتمان «ما آمدیم در این دنیا به هر قیمتی زندگی کنیم » جایگزین کرد. مهمترین کاری که امام روح‌الله انجام داد، تغییر دادن گفتمان حاکم بر کشور بود. رهبر انقلاب این گفتمان را تداوم بخشید و شهید رئیسی به این گفتمان جان دوباره داد.